تعریف بازداریابی:

بازداریابی (Demarketing) «اقدامی آگاهانه از سوی بازاریاب‌ها برای کاهش تقاضای یک محصول با استفاده از همان ابزارها و تکنیک‌هایی که به‌طور عادی از آنها برای افزایش تقاضا استفاده می‌کنند.» بازداریابی به دنبال کاهش تقاضا یک محصول است، گاهی اوقات این کاهش تقاضا مربوط به کل محصولات، مشتریان نامطلوب که برخی اوقات در زمان خاصی صورت می‌گیرد.

مفهوم بازداریابی به یک استراتژی بازاریابی اشاره دارد که هدف آن کاهش تقاضا برای یک محصول یا خدمات به جای افزایش آن است. این رویکرد می تواند در چندین سناریو مفید باشد، مانند زمانی که یک شرکت با کمبود عرضه مواجه است، سعی می کند مصرف بیش از حد را مدیریت کند یا نام تجاری خود را تغییر می دهد.

جنبه های کلیدی بازداریابی:

1. هدف:

هدف اصلی، جلوگیری از رفتارهای مصرف کننده خاص یا کاهش تقاضا برای محصولات خاص است. این ممکن است به دلیل منابع محدود، نگرانی های زیست محیطی، یا تمایل به حفظ انحصار محصول ضروری است.

2. استراتژی ها:

• افزایش قیمت: افزایش قیمت می تواند برخی از مشتریان را از خرید محصول منصرف کند.
• دسترسی محدود: کاهش در دسترس بودن یک محصول می تواند تصوری از کمبود ایجاد کند که می تواند به کنترل تقاضا کمک کند.
• پیام های هدفمند: ارتباطات بازاریابی را می توان برای برجسته کردن جنبه های منفی مصرف بیش از حد یا ترویج رفتار جایگزین تنظیم کرد.

3. برنامه های کاربردی:

• ابتکارات پایداری: شرکت ها ممکن است از بازداریابی برای تشویق مصرف کنندگان به خرید کمتر یا انتخاب گزینه های پایدارتر استفاده کنند.
• مدیریت بحران: در شرایطی که یک محصول با کمبود عرضه می‌شود (مثلاً در هنگام بلایای طبیعی)، بازداریابی می‌تواند به مدیریت انتظارات مصرف‌کننده و کاهش خرید وحشتناک کمک کند.
• موقعیت یابی برند: برندهای لوکس اغلب از بازداریابی برای حفظ هاله ای از انحصار استفاده می کنند و اطمینان حاصل می کنند که محصولات آنها مطلوب باقی می مانند اما بیش از حد قابل دسترسی نیستند.

4. تأثیر بر نام تجاری:

اگرچه بازداریابی ممکن است غیرمعمول به نظر برسد، اما می‌تواند تصویر برند را با همسو کردن آن با رویه‌های اخلاقی یا با حفظ استانداردهای بالای کیفیت و انحصار بهبود بخشد.

چرا بازداریابی مهم است؟

فیلیپ کاتلر در سن 93 سالگی درباره‌ی مسیر حرفه‌ای اش در بازاریابی بسیار جالب و تامل برانگیز بیان کرده است که یکی از مفاهیمی که بعنوان آینده بازاریابی از آن یاد کرده است، مفهوم بازداریابی (Demarketing) است.

نکات کلیدی مطرح شده توسط فلیپ کاتلر:

1. تحول بازاریابی:کاتلر می‌گوید که در ابتدا، بازاریابی بیشتر به تبلیغات، قیمت‌گذاری، و فروش مستقیم محدود بود، اما امروزه شامل تحلیل داده‌ها، اتوماسیون، و شخصی‌سازی ارتباط با مشتریان شده است.
2. مدل 4P به مدل 7P:در گذشته، بازاریابی بر چهار عامل اصلی (محصول، قیمت، مکان، تبلیغ) تأکید داشت، اما امروزه سه عامل جدید (خدمات، برند، و مشوق‌ها) به آن اضافه شده‌اند.
3. دیجیتالی شدن بازاریابی:ورود اینترنت، شبکه‌های اجتماعی، و هوش مصنوعی باعث شده بازاریابان بتوانند تصمیمات سریع‌تری بگیرند و مشتریان نیز اطلاعات بیشتری درباره‌ی برندها داشته باشند.
4. تغییر رفتار مشتریان:مشتریان امروزی با گوشی‌های هوشمند خود می‌توانند محصولات مختلف را مقایسه کنند، نظرات سایر کاربران را بخوانند و قیمت‌ها را بررسی کنند، که قدرت آن‌ها در فرآیند خرید را افزایش داده است.
5. رشد تجارت الکترونیک:فروشگاه‌های آنلاین به سرعت در حال رشد هست و برخی برندها مستقیماً به مشتریان فروش دارند، بدون نیاز به فروشگاه‌ فیزیکی.
6. مارکتینگ 3.0 و پایداری:امروزه شرکت‌ها باید نه تنها بر سودآوری بلکه بر مسئولیت اجتماعی و حفاظت از محیط زیست تمرکز کنند. بازاریابی جدید باید ارزش‌های انسانی و زیست‌محیطی را در نظر بگیرد.
7. آینده‌ی بازاریابی:استفاده از هوش مصنوعی، تحلیل داده‌ها، چت‌بات‌ها، و واقعیت مجازی آینده‌ی بازاریابی را تغییر خواهد داد. همچنین، رویکردهای جدید مانند بازاریابی اجتماعی و کاهش مصرف (Demarketing) برای حفاظت از منابع طبیعی اهمیت بیشتری پیدا خواهند کرد.

منطبق با تغییرات و بحران های پیش رو، توجه بازاریابان به استفاده از نظریه بازداریابی (Demarketing) ضروری است:

تغییرات آب‌وهوایی و رشد پایدار
رشد اقتصادی بی‌پایان ممکن است یک توهم باشد!
افزایش تولید و مصرف، باعث آلودگی هوا، گرم شدن زمین و تغییرات اقلیمی می‌شود.
بالا رفتن دمای زمین، ذوب شدن یخ‌های قطبی و افزایش سطح دریاها را به دنبال دارد.
کشورهایی که در نزدیکی خط استوا قرار دارند، ممکن است در آینده غیرقابل سکونت شوند و مهاجرت‌های گسترده‌ای رخ دهد.

لزوم حرکت به‌سوی بازاریابی پایدار:
1. کاهش ضایعات: شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان باید بازیافت و استفاده‌ی مجدد از منابع را در اولویت قرار دهند.
2. انرژی‌های تجدیدپذیر: جایگزینی زغال‌سنگ، نفت و گاز با انرژی خورشیدی و بادی ضروری است.
3. حمل‌ونقل پایدار: استفاده از خودروهای الکتریکی و کاهش حمل‌ونقل شخصی، به بهبود وضعیت محیط زیست کمک می‌کند.
4. مدل‌های مصرف هوشمندانه:
خرید خودروهای کوچک‌تر به‌جای خودروهای لوکس پرمصرف
کاهش خریدهای غیرضروری و دوری از فرهنگ مصرف‌گرایی افراطی

تمامی حقوق متعلق به سایت بازداریابی بوده و نقل مقالات با ذکر منبع و لینک به سایت بلامانع است.